Mariusz:
Ta najprościej zwłaszcza że całkowanie funkcyj trygonometrycznych jest wprowadzane później
Sposób 1.
Użycie redukcji
Zapisujesz licznik jako
1=1+x
2−x
2
a następnie rozbijasz całkę na sumę dwóch całek
w jednej licznik skróci się z mianownikiem
a drugą można dość łatwo policzyć przez części
| | 1 | | 1+x2 | | x2 | |
∫ |
| dx=∫ |
| dx − ∫ |
| dx |
| | (1+x2)2 | | (1+x2)2 | | (1+x2)2 | |
| | 1 | | 1 | | x | | (−2x) | |
∫ |
| dx=∫ |
| dx+∫ |
| * |
| dx |
| | (1+x2)2 | | 1+x2 | | 2 | | (1+x2)2 | |
| | x | | (−2x) | |
u = |
| dv = |
| dx |
| | 2 | | (1+x2)2 | |
| | x | | (−2x) | | 1 | | x | | 1 | | 1 | |
∫ |
| * |
| dx= |
| * |
| − |
| ∫ |
| dx |
| | 2 | | (1+x2)2 | | 2 | | 1+x2 | | 2 | | 1+x2 | |
| | 1 | | 1 | | 1 | | x | | 1 | | 1 | |
∫ |
| dx=∫ |
| dx+ |
| * |
| − |
| ∫ |
| dx |
| | (1+x2)2 | | 1+x2 | | 2 | | 1+x2 | | 2 | | 1+x2 | |
| | 1 | | 1 | | x | | 1 | | 1 | |
∫ |
| dx= |
| * |
| + |
| ∫ |
| dx |
| | (1+x2)2 | | 2 | | 1+x2 | | 2 | | 1+x2 | |
| | 1 | | 1 | | x | | 1 | |
∫ |
| dx= |
| * |
| + |
| arctg(x)+C |
| | (1+x2)2 | | 2 | | 1+x2 | | 2 | |
Sposób 2.
Wydzielenie części wymiernej całki
W całce z funkcji wymiernej właściwej (stopień licznika mniejszy od stopnia mianownika)
gdzie mianownik posiada pierwiastki wielokrotne (rzeczywiste bądź zespolone)
| | L(x) | | L1(x) | | L2(x) | |
∫ |
| dx = |
| +∫ |
| dx |
| | M(x) | | M1(x) | | M2(x) | |
M
2(x) ma te same pierwiastki co M(x) tyle że pojedyncze
M
1(x) ma te same pierwiastki co M(x) tyle że w krotności o jeden mniejszej
(zachodzi równość M(x)=M
1(x)M
2(x))
Zakładamy że stopień licznika jest mniejszy niż stopień odpowiadającego mu mianownika,
za współczynniki przy kolejnych potęgach liczników przyjmujemy współczynniki literowe
i różniczkujemy równość
| | L(x) | | L1(x) | | L2(x) | |
∫ |
| dx = |
| +∫ |
| dx |
| | M(x) | | M1(x) | | M2(x) | |
aby te współczynniki obliczyć
| | 1 | | Ax+B | | Cx+D | |
∫ |
| dx= |
| +∫ |
| dx |
| | (1+x2)2 | | 1+x2 | | 1+x2 | |
| 1 | | A(1+x2)−2x(Ax+B) | | Cx+D | |
| = |
| + |
| |
| (1+x2)2 | | (1+x2)2 | | 1+x2 | |
| 1 | | A+Ax2−2Ax2−2Bx+(Cx+D)(1+x2) | |
| = |
| |
| (1+x2)2 | | (1+x2)2 | |
1=Cx+Cx
3+D+Dx
2+A+Ax
2−2Ax
2−2Bx
1=Cx
3+(D−A)x
2+(C−2B)x+A+D
C = 0
D−A = 0
C−2B = 0
A+D = 1
C = 0
B = 0
A=D
2D = 1
C = 0
B = 0
zatem
| | 1 | | Ax+B | | Cx+D | |
∫ |
| dx= |
| +∫ |
| dx |
| | (1+x2)2 | | 1+x2 | | 1+x2 | |
| | 1 | | 1 | | x | | 1 | | 1 | |
∫ |
| dx= |
| * |
| + |
| ∫ |
| dx |
| | (1+x2)2 | | 2 | | 1+x2 | | 2 | | 1+x2 | |
| | 1 | | 1 | | x | | 1 | |
∫ |
| dx= |
| * |
| + |
| arctg(x)+C |
| | (1+x2)2 | | 2 | | 1+x2 | | 2 | |