równanie różniczkowe
lola456: Rozwiąż równanie różniczkowe:
y = (y')2 * sin2(x)
podstawiam:
y' = p
różniczkując równanie wejściowe otrzymuję:
p = p2*2sinxcosx + sin2(x)*2pdpdx
I dalej nie mogę z tym ruszyć, być może błąd jest w liczeniu pochodnych...
Proszę o sprawdzenie i pomoc.
25 paź 17:35
Szkolniak: Mi wyszło: y=(ln|
√tg(x/2)|+C)
2
Jeśli dobrze (proszę o potwierdzenie), poniżej zamieszczam rozwiązanie:
√y=ln|
√tg(x/2)|+C
y=(ln|
√tg(x/2)|+C)
2
25 paź 22:03
Mariusz:
Szkolniak twój pomysł jest dobry
lola456 twój pomysł też będzie dobry
| dp | |
p = p2*2sinxcosx + sin2(x)*2p |
| |
| dx | |
| dp | |
p2*2sinxcosx−p + sin2(x)*2p |
| |
| dx | |
| dp | |
p((2sinxcosx)p−1+2sin2(x) |
| )=0 |
| dx | |
| dp | |
p=0 ⋁ (2sinxcosx)p−1+2sin2(x) |
| |
| dx | |
| dp | |
(2sinxcosx)p−1+2sin2(x) |
| =0 |
| dx | |
To równanie jest liniowe niejednorodne pierwszego rzędu
| dp | |
2sin2(x) |
| +(2sinxcosx)p=1 |
| dx | |
Rozwiązujemy najpierw równanie jednorodne
| dp | |
2sin2(x) |
| +(2sinxcosx)p=0 |
| dx | |
| dp | |
2sin2(x) |
| =−2sin(x)cos(x)p |
| dx | |
ln|p|=−ln|sin(x)|+C
| dp | |
2sin2(x) |
| +(2sinxcosx)p=1 |
| dx | |
| C'(x)sin(x)−C(x)cos(x) | | C(x) | |
2sin2(x)( |
| )+(2sinxcosx) |
| =1 |
| sin2(x) | | sin(x) | |
2C'(x)sin(x)−2C(x)cos(x)+2C(x)cos(x)=1
2C'(x)sin(x)=1
t=cos(x)
dt=−sin(x)dx
−dt=sin(x)dx
| 1 | | dt | | 1 | | (1−t)+(1+t) | |
− |
| ∫ |
| =− |
| ∫ |
| dt |
| 2 | | 1−t2 | | 4 | | (1−t)(1+t) | |
| 1 | | dt | | dt | |
=− |
| (∫ |
| +∫ |
| ) |
| 4 | | 1+t | | 1−t | |
| 1 | | 1+cos(x) | |
=− |
| ln| |
| |+C |
| 4 | | 1−cos(x) | |
| 1 | | (1+cos(x))2 | |
=− |
| ln| |
| |+C |
| 4 | | 1−cos2(x) | |
| 1 | | (1+cos(x))2 | |
=− |
| ln| |
| |+C |
| 4 | | sin2(x) | |
| 1 | | sin2(x) | |
= |
| ln| |
| |+C |
| 4 | | (1+cos(x))2 | |
| 1 | | sin(x) | |
= |
| ln| |
| |+C |
| 2 | | 1+cos(x) | |
| 1 | 1 | | sin(x) | | C | |
p(x)= |
|
| ln| |
| |+ |
| |
| 2 | sin(x) | | 1+cos(x) | | sin(x) | |
dy | | 1 | 1 | | sin(x) | | C | |
| = |
|
| ln| |
| |+ |
| |
dx | | 2 | sin(x) | | 1+cos(x) | | sin(x) | |
(1+cos(x))t=sin(x)
(1+cos(x))
2t
2=sin
2(x)
(1+cos(x))
2t
2=(1−cos
2(x))
(1+cos(x))
2t
2=(1−cos(x))(1+cos(x))
(1+cos(x))t
2=1−cos(x)
t
2+t
2cos(x)=1−cos(x)
(t
2+1)cos(x)=1−t
2
| 1+t2+1−t2 | |
sin(x)=( |
| )t |
| 1+t2 | |
| −2t(1+t2)−2t(1−t2) | |
−sin(x)dx= |
| dt |
| (1+t2)2 | |
| 2t | | −2t | 2 | |
− |
| dx= |
|
| dt |
| 1+t2 | | 1+t2 | 1+t2 | |
| 1+t2 | | 1 | | 2 | |
∫ |
| ( |
| ln|t|+C) |
| dt |
| 2t | | 2 | | 1+t2 | |
| 1 | | sin(x) | | sin(x) | |
y(x)= |
| ln2| |
| |+C1ln| |
| |+C2 |
| 4 | | 1+cos(x) | | 1+cos(x) | |
Teraz należałoby wstawić wynik do równania i okaże się że gdy przyjmiemy że
C
2=(C
1)
2
to otrzymamy poprawne rozwiązanie
−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−−
| dp | |
p = p2*2sinxcosx + sin2(x)*2p |
| |
| dx | |
| dp | |
sin2(x)*2p |
| +p2*2sinxcosx−p=0 |
| dx | |
Wprawdzie nie jest to równanie Lagrange ani Clairaut
ale widzę że próbowałeś(aś) rozwiązywać w ten sposób
Przekształcamy to równanie tak aby p było zmienną niezależną
| dp | | dx | |
(sin2(x)*2p |
| +p2*2sinxcosx−p=0)* |
| |
| dx | | dp | |
| dx | |
2psin2(x)+((2sinxcosx)p2−p) |
| =0 |
| dp | |
2psin
2(x)dp+((2sinxcosx)p
2−p)dx=0
To równanie można czynnikiem całkującym sprowadzić do równania zupełnego
Jest to tzw czynnik całkujący o rozdzielonych zmiennych
δ | |
| (2psin2(x))=4psin(x)cos(x) |
δx | |
δ | |
| ((2sinxcosx)p2−p)=4psin(x)cos(x)−1 |
δp | |
więc równanie jeszcze nie jest zupełne
Tak jak pisałem wcześniej istnieje czynnik całkujący o rozdzielonych zmiennych
2psin
2(x)dp+((2sinxcosx)p
2−p)dx=0
δP | | δQ | |
| − |
| =(4psin(x)cos(x))−(4psin(x)cos(x)−1)=1 |
δx | | δp | |
| A | | Bcos(x) | |
1=((2sinxcosx)p2−p)* |
| −2psin2(x)* |
| |
| p | | sin(x) | |
1=(2psinxcosx−1)A−2Bpsin(x)cos(x)
1=2(A−B)psinxcosx−A
B=A
A=−1
ln|φ|=−ln|p|
ln|ψ|=−ln|sin(x)|
μ(p,x)=φ(p)ψ(x)
2psin
2(x)dp+((2sinxcosx)p
2−p)dx=0
| 1 | |
2sin(x)dp+(2pcos(x)− |
| )dx=0 |
| sin(x) | |
δ | | 1 | |
| (2pcos(x)− |
| )=2cos(x) |
δp | | sin(x) | |
| 1 | |
2sin(x)dp+(2pcos(x)− |
| )dx=0 |
| sin(x) | |
F(p,x)=2psin(x)+g(x)
| 1 | |
2pcos(x)+g'(x)=2pcos(x)− |
| |
| sin(x) | |
| −sin(x) | |
g(x)=∫ |
| dx |
| 1−cos2(x) | |
t=cos(x)
dt=−sin(x)dx
| 1 | | A | | B | |
∫ |
| dt=∫ |
| dt+∫ |
| dt |
| 1−t2 | | 1−t | | 1+t | |
1 | | A(1+t)+B(1−t) | |
| = |
| |
1−t2 | | (1−t)(1+t) | |
1=A(1+t)+B(1−t)
1=(A+B)+(A−B)t
A+B=0
A−B=1
B=−A
A−(A)=1
B=−A
2A=1
| 1 | | 1 | | −1 | | 1 | | 1 | |
∫ |
| dt=− |
| ∫ |
| dt+ |
| ∫ |
| dt |
| 1−t2 | | 2 | | 1−t | | 2 | | 1+t | |
| 1 | | 1 | |
∫ |
| dt= |
| (ln|1+t|−ln|1+t|) |
| 1−t2 | | 2 | |
| 1 | | 1 | | 1+t | |
∫ |
| dt= |
| ln| |
| | |
| 1−t2 | | 2 | | 1−t | |
| −sin(x) | | 1 | | 1+cos(x) | |
∫ |
| dx= |
| ln| |
| | |
| 1−cos2(x) | | 2 | | 1−cos(x) | |
| −sin(x) | | 1 | | (1+cos(x))(1+cos(x)) | |
∫ |
| dx= |
| ln| |
| | |
| 1−cos2(x) | | 2 | | (1−cos(x))(1+cos(x)) | |
| −sin(x) | | 1 | | (1+cos(x))2 | |
∫ |
| dx= |
| ln| |
| | |
| 1−cos2(x) | | 2 | | 1−cos2(x) | |
| −sin(x) | | 1 | | (1+cos(x))2 | |
∫ |
| dx= |
| ln| |
| | |
| 1−cos2(x) | | 2 | | sin2(x) | |
| −sin(x) | | (1+cos(x)) | |
∫ |
| dx=ln| |
| | |
| 1−cos2(x) | | sin(x) | |
| (1+cos(x)) | |
F(p,x)=2psin(x)+ln| |
| | |
| sin(x) | |
| (1+cos(x)) | |
2psin(x)+ln| |
| |=C |
| sin(x) | |
W równaniu Lagrange i Clairaut wyrażało się x za pomocą jakiejś funkcji od
wprowadzonego parametru i otrzymywało się rozwiązanie w postaci parametrycznej
Następnie jeśli to możliwe rugowało się parametr z rozwiązania
Tutaj już znalezienie postaci jawnej ze względu na x
| (1+cos(x)) | |
z uwikłanej postaci rozwiązania 2psin(x)+ln| |
| |=C |
| sin(x) | |
może sprawiać trudności
Rozwiązanie zaproponowane przez Szkolniaka jest chyba najszybsze
tyle że po spierwiastkowaniu nie uwzględnił dwóch przypadków
26 paź 05:00
Mariusz:
Szkolniak , w swoim rozwiązaniu oprócz tego że nie rozważyłeś dwóch przypadków to
zgubiłeś dwójkę w obliczeniach
Wśród równań różniczkowych pierwszego rzędu możesz wyróżnić trzy typy równań
do których możesz sprowadzać inne typy równań wyróżniane w podręcznikach
1. Równanie różniczkowe o rozdzielonych zmiennych
Równanie postaci
y'=f(x)g(y)
To równanie już wiesz jak rozwiązać
y'=f(x)g(y)
i całkujesz obustronnie
Do równań o rozdzielonych zmiennych
sprowadzasz np równanie jednorodne
| y | |
czyli równanie postaci y'=f( |
| ) |
| x | |
2. Równanie liniowe
Równanie postaci y'+p(x)y=q(x)
Tutaj możesz zauważyć że po pomnożeniu równania przez pewną funkcję
f(x)y'+f(x)p(x)y=f(x)q(x)
lewa strona przypomina wzór na pochodną iloczynu
Możesz więc z tego skorzystać
Do równania liniowego sprowadzasz równania Bernoulliego
czyli równanie postaci y'+p(x)y=q(x)y
r , gdzie r ∊ ℛ
Równanie Riccatiego pod warunkiem że dana jest całka szczególna równania
Równanie Riccatiego jest to równanie postaci y'=p(x)y
2+q(x)y+r(x)
Całka szczególna to pewne rozwiązanie równania różniczkowego
Równanie Lagrange i Clairaut czyli równanie postaci
y=f(y')x+g(y')
Równanie Clairaut jest przypadkiem szczególnym równania Lagrange
gdy f(y')=y'
Równanie Lagrange rozwiązujesz tak jak zaproponował(a) lola
Ostatecznie i tak dostajesz równanie liniowe do rozwiązania
Równanie zupełne
Różniczkę zupełną funkcji dwóch zmiennych F(x,y) możesz zapisać jako
zatem mając równanie
P(x,y)dx+Q(x,y)dy=0
szukamy takiej funkcji dwóch zmiennych aby
F(x,y)=C było rozwiązaniem naszego równania
Z równości pochodnych mieszanych mamy że
Jeżeli teraz przyjmiemy że
| δP | | δQ | |
to otrzymamy |
| = |
| |
| δy | | δx | |
co jest warunkiem na to aby równanie postaci
P(x,y)dx+Q(x,y)dy=0 było równaniem zupełnym
Aby otrzymać funkcję F(x,y) rozwiązujesz układ równań
Do tej postaci sprowadzasz równanie korzystając z tzw czynnika całkującego
Mnożysz równanie przez pewną funkcję μ(x,y)
μ(x,y)P(x,y)dx+μ(x,y)Q(x,y)dy=0
Po przemnożeniu równania przez pewną funkcję μ(x,y)
warunek na to aby równanie było zupełne przybiera następującą postać
δμ(x,y)P(x,y) | | δμ(x,y)Q(x,y) | |
| = |
| |
δy | | δx | |
Czynnik całkujący najłatwiej znaleźć gdy zależy on od jednej zmiennej
26 paź 08:47
Szkolniak: Dziękuję
Mariusz za lekturę − w wolnej chwili postaram się przysiąść i przeanalizować
wszystko po kolei. Jeszcze raz piękne dzięki
26 paź 11:47
26 paź 12:00
lola456: Ja również dziękuję za pomoc i naprowadzenie
26 paź 14:37