wielomian
Adamm: | | xn−1 | |
czy wielomian f(x)= |
| jest nierozkładalny nad ciałem liczb wymiernych dla każdego |
| | x−1 | |
naturalnego n≥3?
20 gru 21:57
jc:
(x4−1)/(x−1) = (x2−1)(x2+1)/(x−1) = (x+1)(x2+1)
(x6−1)/(x−1) = ... sam rozłożysz
itp.
A więc czasem jest rozkładalny, a czasem nie np.
(x3−1)/(x−1) = x2+x+1
20 gru 22:03
Saizou :
a czy to jest wielomian ?
20 gru 22:03
Kacper:
Taka funkcja, to nie wielomian.
20 gru 22:03
Adamm: dziękuję, znalazłem tkzw. kryterium Eisensteina dla którego jednym z przykładów jest
| | xp−1 | |
pokazanie że wielomian f(x)= |
| jest nierozkładalny nad ciałem liczb wymiernych dla |
| | x−1 | |
p należącego do liczb pierwszych, stąd pytam
20 gru 22:05
Adamm: tak, to jest wielomian
20 gru 22:05
jc:
Jeśli n jest liczbą złożoną, to na pewno potrafisz pokazać, że wspomniany wielomian
jest rozkładalny. A jak sugeruje zadanie, dla liczb pierwszych mamy wielomian
nierozkładalny nad Z (co daje nierozkładalność nad Q, spójrz na lemat Gaussa).
20 gru 22:16
20 gru 22:18
Adamm: dziękuję Leszek, przeczytam to
20 gru 22:30
Adamm: jc, dla n nieparzystego wydaje mi się że nie mamy wielomianu rozkładalnego nad ℚ
20 gru 22:33
Adamm: dla n nieparzystego wielomian przybiera postać
f(x)=xn−1+xn−2+...+1
przy czym dany wielomian jest n−mianem, a jedyne jego możliwe pierwiastki wymierne to
x=−1 lub x=1, przy czym 1 nie jest pierwiastkiem, wielomian nie ma pierwiastków dla x∊ℛ+
mamy f(−1)=(1−1)+(1−1)+...+1=1
zatem x=−1 nie jest pierwiastkiem tego wielomianu, zatem wielomian nie jest rozkładalny nad
ciałem liczb wymiernych dla n nieparzystego
20 gru 22:43
jc:
x9−1 = (x3−1)(x6+x3+1)=(x−1)(x2+x+1)(x6+x3+1)
x15−1 = ... sam policz
Przy okazji, jak rozkładasz xn−1 nad Z, to bardzo długo wielomiany nierozkładalne
po prawej stronie mają współczynniki ±1. Dla jakiego najmniejszego n, pojawią
się inne liczby?
20 gru 22:46
Adamm: przepraszam, wydaję mi się że nie do końca rozumiem rozkładalność
czyli jeśli mogę rozłożyć wielomian na wielomiany o współczynnikach wymiernych, to mogę
powiedzieć że wielomian jest rozkładalny nad ciałem liczb wymiernych? tak?
20 gru 22:49
Adamm: myślałem że rozkładalność wielomianu nad jakimś ciałem jest równoważna podzielności tego
wielomianu przez wielomian x−a, przy czym a należy do tego ciała
20 gru 22:57
Adamm: może wrócę do tego kiedy się do edukuję, bo na ten czas chyba nie ma sensu prowadzić dyskusji
20 gru 23:06
jc: Rozkładalność f oznacza, że f=gh, przy czym st g > 0, st g > 0.
x2−2 jest nierozkładalny nad Q, ale jest rozkładalny nad R x2−2 = (x−√2)(x+√2).
Podzielność przez x−a oznacza, że a jest pierwiastkiem wielomianu.
20 gru 23:11
Adamm: tak, teraz już rozumiem
jeśli f da się przedstawić w postaci iloczynu dwóch wielomianów rozpiętych nad ciałem S,
to jest on rozkładalny nad tym ciałem
20 gru 23:18
jc: Ale mają być to wielomiany niezerowego stopnia (nie mogą być stałe)!
20 gru 23:21
Adamm: tak, oczywiście
jeszcze raz dziękuję za wszystkie wyjaśnienia
21 gru 00:21