Mila:

|x+2|>3|x−1| i x≠1
a) x+2≥0⇔x≥−2
b)x−1>0⇔x>1
przedziały:(−
∞;−2)∪<−2;1)∪(1;
∞)
1)x∊(−
∞;−2) obydwa wyrażenia są ujemne
|x+2|>3|x−1|⇔−x−2>3*(−x+1)
−x−2>−3x+3
| | 5 | |
2x>5⇔x> |
| brak rozw. w podanym przedziale |
| | 2 | |
2)x∊<−2;1)
| | 1 | |
x+2>3(−x+1)⇔x+2>−3x+3⇔4x>1⇔x> |
| |
| | 4 | |
3)x∊(1;
∞)
x+2>3(x−1)⇔x+2>3x−3⇔5>2x⇔x<2,5
PW: A leniwy może poszukać mniej kłopotliwego rachunkowo sposobu.
Zauważmy, że licznik lewej strony jest o 3 weiększy od mianownika dla wszystkich x∊R\{1}, a
więc podstawiając u=x−1 otrzymamy nierówność
| | |u+3| | |
(*) |
| >3, u∊R\{0} |
| | |u| | |
a to oznacza, że
| | 3 | | 3 | |
1+ |
| < −3 lub 1+ |
| > 3 |
| | u | | u | |
| | 3 | | 3 | |
(**) |
| < −4 lub |
| > 2 |
| | u | | u | |
Pierwsza nierówność nie może być spełniona dla u>0 (ułamek o liczniku i mianowniku dodatnim
jest dodatni), szukamy więc rozwiązań w zbiorze u∊(−
∞,0). Po pomnożeniu obu stron nierówności
przez u j e m n e u dostajemy
| | 3 | | 3 | |
3 > −4u, u<0 ⇔ − |
| < u ⇔ u∊(− |
| ,0). |
| | 4 | | 4 | |
Druga z nierówności (**) może być spełniona tylko dla u>0, a więc po pomnożeniu przez
d o d a t n i e u dostajemy
| | 3 | |
3 > 2u, u∊(0,∞) ⇔ U(3}{2} >u, u∊(0,∞) ⇔ u∊(0, |
| ) |
| | 2 | |
| | 3 | | 3 | |
Tak więc rozwiązaniem nierówności są u∊(− |
| ,0)∪(0, |
| ). |
| | 4 | | 2 | |
Po powrocie do podstawienia u=x−1 widzimy, że zadana nierówność jest spełniona dla takich x,
dla których
| | 3 | | 3 | | 1 | | 5 | |
x−1 ∊(− |
| ,0) lub x−1 ∊(0, |
| ), to znaczy x ∊ ( |
| ,1) lub x∊(1, |
| ). |
| | 4 | | 2 | | 4 | | 2 | |
Ktoś może powiedzieć, że takie rozwiązanie wcale nie jest łatwiejsze. Pokazuję je głównie
dlatego, żeby zwrócić uwagę, że w niektórych zadaniach można odejść od sztampy "rozbijania na
przedziały". Jest to żmudne, a większość uczniów przeraża już na samym wstępie.
Dla zabawy popatrzmy na takie zadanie:
Udowodnij, że dla x∊R prawdziwa jest nierówność
|x+9|+|x+4| > 4.
Działający rutynowo rozbije rozważania na trzy przedziały i rozwiąże trzy nierówności.
Działając nietypowo możemy zauważyć: prawdziwa jest nierówność
|a|+|b| ≥ |a−b| (dla dowolnych a i b).
Biorąc a=x+9 i b=x+4 dostaniemy
|x+9|+|x+4|≥ |x+9−(x+4)| = |5| >4
Koniec dowodu − w jednej linijce!